سندرم تخمدان پلی کیستیک اختلالاتی در سیستم باروری است که با پریود نامنظم و یا توقف کامل سیکل قاعدگی همراه است . در زنانی که مبتلا به این بیماری هستند به دلیل ترشح بیش از اندازه هورمون آندروژنی ، چندین کیست در تخمدان ها شکل می گیرد . این بیماری را می توان تحت نظر پزشک و با اصلاح سبک زندگی و رژیم غذایی مناسب درمان کرد . در ادامه نمونه هایی از این رژیم غذایی را به شما معرفی خواهیم کرد .
تاثیر رژیم غذایی در بهبود علائم PCOS
مقدار انسولین خون فرد مبتلا به این سندرم معمولا از میزان نرمال بالاتر است ، انسولین در پانکراس تولید می شود و برای کمک به سلول های بدن جهت تبدیل قند خون به انرژی است . اگر بدن به اندازه کافی انسولین ترشح نکند قند خون به مرور زمان بالا می رود و در این حالت مقاومت به انسولین رخ داده که سلول های بدن به انسولین موجود در خون پاسخ نمی دهند . فردی که مبتلا به مقاومت انسولین است ، پانکراس او باید مقدار بیشتری انسولین به خون آزاد کند تا گلوکز خون کاهش پیدا کند ، بالا رفتن سطح انسولین ، باعث بالا رفتن سطح هورمون های آندروژنی مثل تستسترون داخل تخمدان می شود . مقاومت به انسولین یکی از دلایل مهم اضافه وزن است و مانعی برای کاهش وزن می باشد به همین دلیل است که که اکثر افرادی که به PCOS مبتلا هستند ، دچار چاقی هستند . رژیم های غذایی پر کربوهیدرات و غذاهای شیرین تاثیر جدی در بروز مقاومت به انسولین دارند .
برای درمان تخمدان پلی کیستیک در رژیم غذایی خود این هشت اصل را رعایت کنید :
- از غذایی که می خورید لذت ببرید
- مقدار فراوانی مایعات بنوشید
- خوردن غذاهای پر چرب و قندی را کنار بگذارید
- میوه و سبزیجات بیشتری بخورید
- رژیم غذایی متعادلی داشته باشید و تمام گروه های غذایی را در آن بگنجانید
- مصرف کربوهیدرات را به کمترین میزان ممکن برسانید
- به مقدار غذایی که مصرف می کنید و کالری آن توجه کنید
- وعده های غذایی را حذف نکنید
برای درمان تخمدان پلی کیستیک بشقاب غذا تنظیم کنید :
از گروه های غذایی مختلف میزان مناسبی برای درمان سندرم PCOS در بشقاب غذای خود قرار دهید .
گروه نان و غلات
این گروه غنی از مقدار فراوانی کربوهیدرات است و باید مصرف این گروه را به حداقل برسانید ، اگرچه مصرف کربوهیدرات در هر وعده برای بدن ضروری است اما باید مصرف آن از یک میزانی بیشتر نشود .
مقدار مناسب مصرف از این گروه غذایی در یک وعده می تواند یکی از این موارد باشد :
- 30 گرم غلات صبحانه
- یک کف دست نان
- یک سیب زمینی متوسط کبابی
- 2 تا 3 سیب زمینی کوچک
گروه میوه و سبزیجات
سعی کنید در طول روز حداقل 5 نوبت میوه و سبزیجات چه به صورت تازه و چه به صورت خشک مصرف کنید ، سعی کنید از میوه و سبزیجات متنوع و در رنگ های متفاوت استفاده کنید زیرا ه میوه ویتامین ، آنتی اکسیدان و ریز مغذی های مخصوص خودش را دارد . در هر وعده می توانید یکی از این موارد را انتخاب کنید :
- 150 میلی لیتر آب میوه تازه ( یک لیوان )
- یک کاسه سالاد
- یک قاچ بزرگ هندوانه یا آناناس
- 3 قاشق غذاخوردی سبزیجات پخته
- یک خوشه انگور یا یک مشت گیلاس
- یک عدد میوه متوسط مانند موز ، سیب یا گلابی
- 2 عدد میوه کوچک مثل کیوی ، آلو و زرد آلو
آب میوه فقط در یک وعده از این 5 وعده باید استفاده شود و سیب زمینی را همراه با وعده های سبزیجات نباید استفاده کرد .
پیشنهاد میکنیم مقاله چگونه میوه و سبزیجات بیشتری در طول روز استفاده کنیم؟ مطالعه کنید.
شیر و محصولات لبنی
این گروه منبع خوبی برای تامین کلسیم و مواد معدنی بدن هستند ، توصیه می شود در طول روز 2 تا 3 وعده لبنیات مصرف کنید :
- 200 میلی لیتر شیر مصرف کنید
- 150 گرم ماست
- 40 گرم پنیر
- 200 گرم پنیر کاتیج
گوشت و مرغ ، ماهی و لوبیا
این گروه غذایی برای تامین پروتئین بدن می باشد ، روزانه 2 تا 3 وعده از این گروه غذایی مصرف کنید :
- 112 گرم ماهی
- 4 یا 5 قاشق غذا خوری لوبیا یا عدس پخته
- 2 قاشق غذا خوری از انواع آجیل
- 3 برش نازک از گوشت کم چرب
- 84 گرم گوشت قرمز
پروتئین هارا نباید در روغن زیاد سرخ کرد ، از روش های مناسب برای پختن غذا مانند آب پز کردن ، بخار پز کردن و کبابی کردن استفاده کنید .
نوشیدنی ها و غذاهای پرچرب و شیرین
غذاهای چرب و کربوهیدرات ها هردو دارای کالری بالایی هستند و باعث بالا رفتن قند خون می شوند پس مصرف هر دو گروه غذایی باید محدود شود .
- از مصرف نوشیدنی های شیرین و پرکالری خودداری کنید.
- لبنیات کم چرب استفاده کنید.
- غذاهارا با روش سالم بپزید .
- از مصرف مشروبات الکلی خودداری کنید . الکل بسیار پر کالری است و سبب تجمع چربی در بدن می شود .
برای درمان سندرم PCOS ، مصرف چه مواد غذایی توصیه می شود ؟
مفید ترین و موثرترین غذاها برای مقابله با مقاومت انسولین و کاهش اثر قند روی سلول ها ، غذاهای غنی از فیبر است .
این موارد از مهم ترین مواد غذایی غنی از فیبر هستند :
- بادام
- کدو حلوایی و کدو تنبل
- سیب زمینی شیرین
- بری ها مثل بلوبری ، رزبری و توت فرنگی
- عدس و لوبیا
- فلفل دلمه ای سبز و قرمز
- انواع کلم و کاهو
اگرچه برش های گوشت کم چرب گوساله و گوسفندی ، مرغ و ماهی دارای فیبر نیستند اما چون خاصیت سیر کنندگی دارند از غذاهای مفید برای درمان این سندرم هستند ، غذاهایی که به کاهش التهاب کمک می کنند نیز مناسب هستند مانند:
- گوجه فرنگی
- روغن زیتون
- بادام و گردو
- کلم کیل
- اسفناج
- میوه ها به ویژه بلوبری و توت فرنگی
- ماهی های غنی از امگا 3 مثل سالمون و ساردین
در رژیم درمانی تخمدان پلی کیستیک ، از مصرف چه غذاهایی باید خودداری کنیم ؟
کربوهیدرات های تصفیه شده مثل قند و شکر از عوامل مهم مقاومت انسولین و بروز التهاب هستند که باید مصرف آنهارا به حداقل ممکن رساند .برخی از کربوهیدرات های تصفیه شده :
- آرد سفید
- انواع شیرینی و شکلات
- دسرهای شیرین
- تمام خوراکی هایی که با آرد سفید تهیه می شوند مثل نان و شیرینی
ماکارونی و نودل هایی که با آرد سمولینا تهیه شدند دارای کربوهیدرات بالا و فیبر پایین هستند که مصرف آنها توصیه نمی شود . در هنگام خرید محصولات غذایی به برچسب محصولات دقت کنید اگر در ترکیبات آنها ، شکر ، ساکارز، فروکتوز و دکستروز بود ، خریداری نکنید ، تمام این موارد از خانواده قند و شکر هستند و التهاب را تشدید می کنند .
علاوه بر اینها ، موارد زیر تشدید کننده این بیماری می باشند :
- انواع نوشابه
- انواع فست فود
- آب میوه های صنعتی
- فرآورده های گوشتی و صنعتی
- غذاهای سرخ کردنی
توصیه می شود قبل از هر نوع تغییر ، حذف یا اضافه مواد غذایی به رژیم غذایی خود ، با پزشک مشورت کنید تا با توجه به ساختار بدنی شما بهترین رژیم غذایی را در نظر بگیرد .
جمع بندی
انسولین خون فرد مبتلا به این سندرم از حالت عادی بالاتر است و اگر بدن به اندازه کافی انسولین ترشح نکند قند خون بالا می رود که باعث مقاومت به انسولین شده و در نتیجه پانکراس فردی که دچار مقاومت انسولین است باید انسولین بیشتری ترشح کند تا گلوکز خون کاهش یابد، ترشح انسولین بیشتر نیز باعث بالا رفتن سطح هورمون های آندروژنی می شود که این از مهم ترین دلایل افزایش وزن می باشد و به همین خاطر است که اغلب افرادی که مبتلا به این بیماری هستند دچار چاقی نیز می باشند. با رعایت یکسری عادت های غذایی و جای دادن گروه های مختلف غذایی در برنامه خود می توانید به درمان این سندرم کمک کنید. همچنین مواد غذایی که می تواند تشدید کننده این بیماری باشد را از رژیم غذایی خود حذف کنید .
